سوء هاضمه به تنهایی یک بیماری نیست و اغلب موارد نشانه‌ای از یک بیماری یا عامل زمینه‌ای دیگر می‌باشد. این بیماری‌ها شامل بازگشت (رفلاکس) اسید معده به مری (GERD)، زخم‌های دستگاه گوارش و یا بیماری کیسه صفرا هستند. این عارضه را با نام دیس‌پپسی نیز یاد می‌کنند. اغلب سوء هاضمه به صورت درد و ناراحتی مداوم در قسمت بالای شکم دیده می‌شود. برای حل این مشکل و جلوگیری از بروز آن بهترین راه خودداری کردن از مصرف غذاهایی که باعث ایجاد آن می‌شود می‌باشد. شما با داشتن یک برنامه غذایی روزانه به راحتی می‌توانید بفهمید که کدام غذاها باعث بروز این بیماری می‌شوند. در این مطلب با ما همراه باشید تا با این عارضه و راه‌های درمان آن بیشتر آشنا شوید.
سوء هاضمه چیست؟
سوء هاضمه نام اصطلاحی است که برای توصیف احساس سیری شدید و درد و ناراحتی در ناحیه بالای شکم استفاده می‌شود. دارای نشانه‌های خیلی مبهم و نامعینی می‌باشد. اما در حال حاضر سوء هاضمه داری نشانه‌هایی همچون آروغ زدن، سوزش معده، نفخ شکم و حالت تهوع است. با نام‌های همچون دیس‌پپسی یا دیس‌پپسی غیر اسیدی نیز شناخته می‌شود. در واقع سوء هاضمه به تنهایی یک بیماری محسوب نمی‌شود و بیشتر یکی از علائم شایع ناشی از بیماری‌های متعدد به شمار می‌رود. بعضی از تحقیقات انجام شده نشان داده است که بین عارضه سوزش سر دل و سوء هاضمه ارتباط نزدیکی وجود دارد. اما بعضی از مطالعات هم این دو عارضه را کاملاً جدا از یکدیگر می‌دانند.
علل سوء هاضمه
این موضوع علل خاص خود را دارد که در ادامه آن‌ها را بیان خواهیم کرد:
مشکلات مربوط به اعصاب و حرکات دستگاه گوارش: پروسه هضم غذا شامل یک سری حرکات منظم و پشت سر هم عضلات و ماهیچه‌های دستگاه گوارش به واسطه اعصاب جدار آن هستند. حال اگر در این سیستم اختلال ایجاد شود باعث بروز مشکلاتی همچون تهوع، استفراغ، نفخ، احساس سیری و پری معده و همچنین تخلیه دیر به دیر معده می‌شود.
درد به واسطه حساس شدن: لازم به ذکر است که معده پس از صرف غذا اندکی کشیده می‌شود. این کار در راستای نگه داشتن حجم کافی و بیشتر غذا در خود می‌باشد. حال با این تفاسیر برخی از افراد به این امر حساس هستند و کشش معده در آن‌ها با درد همراه است. باکتری هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند باعث التهاب و زخم در معده شود. لازم به ذکر است که احتمالا ارتباطی بین هلیکوباکتر پیلوری و بروز سوء هاضمه وجود دارد. اگر چه تمام افرادی که به هلیکوباکتر مبتلا هستند لزوما سوء هاضمه ندارند.
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
سوء هاضمه یک مشکل عادی است اما با دیدن برخی از علائم نباید درمان آن را عقب انداخت. علائم مداوم سوء هاضمه نشان‌دهنده بیماری‌هایی مانند رفلاکس اسید معده، گاستریت و حتی سرطان معده می‌باشد. هنگامی که علائم شما بیش از دو هفته به طول انجامید بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. با این تفاسیر اغلب درمان خانگی سوء هاضمه موثرتر هستند و لزومی ندارد که شما به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم و درد شما شدیدتر شد لازم است که به پزشک مراجعه کنید. حال این علائم عبارتند از:
- اسهال
- استفراغ
- مدفوع تیره
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- مشکل در بلع غذا
- بی‌حالی و خستگی
روش‌های مؤثر و سریع درمان خانگی سوء هاضمه بزرگسالان
لازم به ذکر است که اغلب افراد به دنبال درمان خانگی سوء هاضمه می‌باشند و از داروهای آنتی اسید دوری می‌کنند. در راستای درمان خانگی آن روش‌هایی وجود دارند. این روش‌ها عبارتند از:
۱. آب بیشتری بنوشید
اغلب افراد به صورت مزمن بدن دهیدراته دارند. دهیدراته به معنی کم آب بودن بدن می‌باشد. در راستای راحتی کار سیستم گوارشی بهتر است که آب کافی بنوشید. جای نوشیدنی‌های قندی را به آب بدهید و ببینید که چه تفاوتی در وضعیت گوارش ایجاد می‌شود.
۲. کمی زنجبیل بجوید
یکی دیگر از درمان‌های موثر برای رفع سوء هاضمه زنجبیل است. زنجبیل حاوی شوگاول و گینجرول می‌باشد که به تقویت انقباضات شکمی برای هضم مناسب کمک می‌کند. خیلی ساده مقداری از آن را به غذا بیفزایید و یا قطعه کوچکی از آن را بجوید.
۳. سرکه سیب بنوشید
همه کاری از این ماده برمی‌آید. درست فکر کردید این ماده همه کاره برای سوء هاضمه بسیار مفید می‌باشد. با این تفاسیر می‌توان این سرکه را به سالاد خود اضافه کنید و یا آن را به تنهایی بخورید همچنین می‌توانید آن را با مقداری آب ترکیب کنید و بنوشید.
۴. مقداری نعناع بجوید
شما با جویدن نعناع علاوه بر تازه کردن نفس خود می‌توانید به تسکین دادن معده خود کمک نیز کنید و از حالت تهوع و اسهال تا حدی جلوگیری کنید. در این راستا شما می‌توانید جوشانده نعناع را بنوشید و یا خود نعناع را بجوید.
۵. از گرما استفاده کنید
یکی از درمان‌های درجه یک برای رفع سوء هاضمه استفاده از حمام گرم و پدهای گرمایشی می‌باشد. لازم به ذکر است که گرما در ریلکس کردن عضلات بسیار کارآمد است. شما می‌توانید ۱۰۰ دقیقه عمل گرما در ناحیه شکم را انجام دهید این کار علائم شما را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد.
۶. آبلیمو، جوش شیرین و آب بنوشید
طبق مطالعات و تحقیقات انجام شده، ترکیب آبلیمو، آب و مقداری جوش شیرین می‌تواند سلامتی دستگاه گوارش شما را ارتقا بدهد. برای استفاده از این ترکیب شما می‌توانید ۱ قاشق غذاخوری آبلیمو، ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین و ۲۴۰۰ میلی لیتر آب را با هم مخلوط کنید. ترکیب درست شده را نوش جان کنید.
۷. دارچین را امتحان کنید
آنتی‌اکسیدان‌های قوی و قدرتمندی در دارچین وجود دارند که می‌توانند التهاب‌های مری و پوشش معده را کاهش بدهند. البته این همه ماجرا نیست؛ سایر ترکیبات موجود در دارچین توانایی مبارزه با گاز، نفخ، گرفتگی و اغلب مشکلات معده را دارند. با این تفاسیر در راستای انجام این درمان باید مقداری چوب دارچین را بجوشانید و به صورت چای و دمنوش بنوشید.
نتیجه گیری
سوء هاضمه یکی از بیماری‌های آزاردهنده است که در اغلب افراد دیده می‌شود. با داشتن برنامه غذایی مناسب و مصرف برخی مکمل های دارویی می‌توان سیستم گوارشی، نفخ و سوء هاضمه را درمان کرد. برای این منظور لازم است به پزشک خود مراجعه کنید و از او کمک بخواهید.
