اسهال و استفراغ کودکان ممکن است به علت عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های باکتریایی، تغذیه نامناسب، حساسیت‌ها، تغییرات در معده و روده و یا عوامل دیگری ایجاد شود.
علائم اسهال و استفراغ کودکان
علائم اسهال و استفراغ کودکان به شکل‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهد و عبارت است از:
- تب
- درد شکم
- کم آبی بدن
- نیاز فوری به توالت
- مدفوع خونی شل
- تهوع و ناراحتی معده
- نفخ و باد کردن شکم
- کرامپ شکمی (دلپیچه)
- بی اختیاری در دفع مدفوع
درصورتی‌که کودک شما اسهال و استفراغ دارد، رعایت مراقبت‌های خانگی زیر می‌تواند بهبود وضعیت و کاهش علائم را به همراه داشته باشد:
درمان خانگی اسهال و استفراغ کودکان
آرامش و استراحت
به کودک خود اجازه دهید استراحت کند و تا حد امکان فعالیت‌های روزمره را محدود کنید.
پاکیزگی
کودک را به‌طور منظم شستشو دهید و از شستن دست‌ها قبل و بعد از هر وعده غذایی اطمینان حاصل کنید.
مراقبت از پوست
درصورتی‌که اسهال و استفراغ کودکان شدید باشد، ممکن است پوست کودک تحت تأثیر قرار گیرد. پوست را تمیز و خشک نگه‌دارید و از استفاده از پوشک‌هایی با خیلی ضخیم خودداری کنید.
تغذیه مناسب
در ابتدا، از غذاهای سبک و آسان برای معده کودک استفاده کنید. پس از بهبود علائم، می‌توانید به‌تدریج به غذاهای معمولی برگردید؛ اما در طی این دوره، غذاهای چرب، سرخ‌شده و سنگین را اجتناب دهید.
هیدراسیون
مطمئن شوید کودک به‌اندازه کافی مایعات مصرف می‌کند. شیر مادر یا فرمول خود را همچنان به کودک خود بدهید. همچنین، می‌توانید از مایعاتی مانند آب، سوپ گوشت یا سوپ مرغ بدون چربی استفاده کنید.
در زمان اسهال و استفراغ کودکان باید مقدار زیادی مایعات بنوشند تا مایعات ازدست‌رفته بدن به‌خوبی جایگزین شود. اگر فرزند شما هیدراته (کم آب) است اقدامات زیر را در نظر بگیرید:
- به کودک خود او آر اس (ORS) بدهید. ORS به معنی «محلول تأمین مایعات خوراکی» است و معمولاً به‌صورت ساشه پودر و قرص جوشان در داروخانه ها توزیع می‌شود که باید قبل از استفاده در میزان مناسب آب حل شود.
- ORS بهترین انتخاب برای تأمین آب ازدست‌رفته بدن در حین اسهال است. از این دارو به عنوان یک ضد اسهال عنوان می‌شود.
- در هنگام خرید ORS سعی کنید محصول طعم دار تهیه کنید تا کودک از نوشیدن آن سر باز نزند.
- قبل از استفاده همیشه طریقه مصرف را از روی بسته‌بندی بخوانید تا پودر یا قرص جوشان او آر اس را در میزان مناسبی از آب حل کنید.
توجه:
- اگر کودک شیرخوار است، شیردهی را متوقف نکنید. شیرخواران معمولاً کمتر دچار اسهال می‌شوند.
- از نوشاندن مقدار زیاد آب به کودک خودداری کنید. آب فاقد املاح و شکر لازم برای جایگزینی مایع ازدست‌رفته بدن است.
استفاده از پروبیوتیک
فرآورده‌های پروبیوتیک محتوی باکتری‌های مفید روده هستند. این باکتری های مفید که به‌صورت طبیعی هم در روده همه ما وجود دارند، پروبیوتیک ها سیستم ایمنی را تقویت کرده و یک ضد تهوع بسیار ایده آل هستند.
درصورتی‌که علائم اسهال و استفراغ مدت طولانی ادامه داشته یا شدیدتر شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که شامل پروبیوتیک‌ها، آنتی‌اسیدها و دیگر مواد معدنی و ویتامین‌ها باشند.
بهترین دارو برای درمان اسهال کودکان
پودر سابولار (Farabiotic Sabular) فاقد گلوتن، فاقد تالک، فاقد شیرین‌کننده و فاقد ترکیبات شیر است. هر جعبه از این فرآورده حاوی 10 عدد ساشه سابولار است. پودر سابولار در کودکان بالای 2 سال کاربرد داشته و به دلیل داشتن طعم‌دهنده مشکلی در میل کردن کودکان ایجاد نمی‌کند.
سابولار یک فراورده طبیعی است که از میوه ساده به دست می‌آید. میزان مواد شیمیایی در این دارو بسیار کم است. همین امر موجب شده این دارو برای تمامی سنین کودکان (بالای 2 سال) مناسب باشد و عوارض آن‌چنانی نشان ندهد.
ساشه سابولار در کودکان بالاى دو سال و نیز نوجوانان برای مصارف زیر توصیه می‌گردد:
- درمان اسهال حاد عفونى
- پیشگیرى و درمان اسهال حاد مسافرتى
- پیشگیرى و درمان اسهال ناشى از مصرف آنتى بیوتیک
- به‌عنوان کمک درمان در ریشه کنی هلیکوباکتر پیلوری
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر فرزند شما زیر ۶ ماه دارد برای درمان اسهال و استفراغ کودکان به پزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت، اگر موارد زیر را در کودک مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:
- تب شدید
- کاهش وزن
- استفراغ مکرر
- تشنگی شدید
- درد شدیدشکم
- ننوشیدن مایعات
- وجود خون در مدفوع
- اسهال مداوم و طولانی
- کاهش دفعات دفع ادرار
- خشکی و چسبندگی دهان
- عدم اشک ریختن هنگام گریه
غذاهای نامناسب در زمان اسهال و استفراغ کودکان
طبق گزارش اهواز فارما برخی از مواد غذایی می‌توانند سبب تشدید اسهال و استفراغ شوند. برخی از مواد غذایی نامناسب برای کودکان در هنگام اسهال عبارت‌اند از:
- کافئین: قهوه، چای، شکلات
- غذاهای پرفیبر: بروکلی، ذرت، نخود
- میوه خشک: خرما، کشمش، آلو خشک
- مواد غذایی پرشکر: نوشابه، آبمیوه، لیموناد
- غذاهای چرب: چیپس، سیب‌زمینی سرخ‌کرده، کیک و شیرینی، سوسیس و کالباس
