حتما برای شما اتفاق افتاده است که در زمان‌های مختلفی و به دلایل گوناگون احساس حالت تهوع داشته باشید. معمولا زمانی که سیستم گوارشی با مشکلاتی مواجه می‌شود، وجود چنین احساسی را نباید دور از ذهن دانست. بد نیست بدانید که احساس تهوع که نشانه‌ای از استفراغ است، ممکن است به بهتر شدن حال شما کمک بسیاری بکند. به‌طور مثال، زمانی‌که دچار مسمومیت غذایی می‌شوید، از طریق استفراغ کردن می‌توان محتویات معده را خالی کرده و در نتیجه به بهبودی حال کمک کرد.
شاید با خود فکر کنید که حالت تهوع خطری برای سلامتی انسان ندارد اما بهتر است بدانید که بعضی از آن‌ها خطرناک هستند. در این مطلب، قصد داریم به این سوال که احساس تهوع در چه صورتی خطرناک است؟ پاسخ داده شود. همراه ما باشید.
حالت تهوع چیست و چه ارتباطی با استفراغ دارد؟
حالت تهوع مرحله‌ای است که پیش از استفراغ اتفاق می‌افتد. اگر بخواهیم به تعریف علمی استفراغ بپردازیم باید بگوییم که استفراغ به معنای خروج محتویات موجود در معده از راه دهان یا بینی همراه با فشار زیاد است. محتویات موجود در معده که از طریق استفراغ به بیرون هدایت می‌شوند ممکن است غذای خورده‌شده یا دیگر مواد موجود در داخل دستگاه گوارش مانند زردآب باشد.
عوامل مختلفی مانند بارداری، مسمومیت غذایی، استرس عصبی و… می‌توانند باعث ایجاد احساس تهوع در شخص شده و باعث ایجاد استفراغ در او شوند. حالت تهوع همراه با نشانه‌هایی است که رنگ‌پریدگی، عرق کردن و احساس گرگرفتگی ازجمله مهمترین آن‌ها به شمار می‌روند.
عوامل موثر در بروز تهوع و استفراغ
پیش از آنکه به بیان عوامل موثر در بروز حالت تهوع و استفراغ پرداخته شود، بهتر است بدانید که تهوع و استفراغ بیماری نیستند بلکه بیان‌کننده وجود بیماری در شخص هستند. علائم بسیاری از بیماری‌ها، تهوع و استفراغ هستند که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره شده است:
1-بیماری حرکت و دریازدگی. به حالت تهوع ایجادشده توسط وسیله نقلیه درحال حرکت، بیماری حرکت می‌گویند.
2- بارداری. یکی از نشانه‌های بارداری، ایجاد تهوع در ماه‌های اول بارداری است. حدود 50 تا 90 درصد از باردارها احساس تهوع پیدا می‌کنند و 25 تا 55 درصد دچار استفراغ می‌شوند.
3- مسمومیت غذایی
4- برخی از عفونت‌ها مانند عفونت معده
5- ضربه و تومور مغزی
6- بیماری کیسه صفرا
آیا استفراغ ضرر دارد؟
استفراغ کردن ضرری ندارد اما می‌تواند نشان‌دهنده بیماری جدی در فرد باشد. برخی از بیماری‌های خطرناک هستند که به وسیله حالت تهوع و استفراغ کردن، می‌توان به وجود آن‌ها پی برد. در ادامه به معرفی برخی از بیماری‌های جدی که منجر به ایجاد تهوع و استقراغ می‌شوند، اشاره خواهد شد. این بیماری‌ها عبارتند از:
1-مننژیت یا عفونت غشای مغز، آپاندیس و انسداد روده
2- دهیدراته شدن بدن. این بیماری در کودکان همراه با ریسک زیادی است.
3- هایپرمینسیگریوداروم در مادران باردار. به این بیماری، بیماری پیش بالاآوری نیز گفته می‌شود. وجود چنین بیماری به معنای آن است که میان مایعات و موادمعدنی تعادل وجود ندارد که برای جان مادر و جنین خطرناک است.
4- پاره شدن غشای مری به دلیل استفراغ بیش از حد. به این پارگی، پارگی مالوری ویس گفته می‌شود.
5- پاره شدن مری. به پاره شدن مری، سندرم بوئرهاو می‌گویند که از فوریت‌های پزشکی به شمار می‌رود.
چه زمانی باید به خاطر تهوع و استفراغ با پزشک تماس بگیریم؟
تا به اینجا سعی شد اطلاعات مهمی درباره حالت تهوع و استفراغ به شما داده شود. یکی از سوالات مهمی که ممکن است برایتان پیش آید این است که چه زمانی باید به خاطر تهوع و استفراغ با پزشک تماس بگیریم؟ به‌طور کلی، برخی از تهوع‌ها جای نگرانی ندارند و تنها در وجود شرایط خاص مانند آنچه که در زیر گفته‌شده است، باید با دکتر تماس بگیرید.
1-طول کشیدن حالت تهوع در چند روز پیاپی
2- چنانچه برای رفع احساس تهوع خود به درمان‌های خانگی روی بیاورید و مفید واقع نشوند، در چنین شرایطی احتمال دهیدراته شدن بسیار بالا است.
3- استفراغ بیشتر از یک مرتبه در روز در بزرگسالان، اسهال و وجود علائم دهیدراته شدن
4- اگر کودکان زیر 6 سال دچار استفراغ چندساعته بشوند، علائم دهیدراته شدن در آن‌ها بوجود بیاید و به مدت 4 تا 6 ساعت ادرار نداشته باشند، باید والدینشان آن‌ها را نزد پزشک ببرند.
5- وجود خون در استفراغ
6- درد شدید شکمی
7- تنفس سریع
8- گردن سفت‌شده یا سردرد شدید
روش‌های پیشگیری از حالت تهوع
روش‌های بسیاری به‌منظور پیشگیری از تهوع وجود دارند که با رعایت کردن آن‌ها می‌توان از ایجاد تهوع و استفراغ جلوگیری کرد. برای آگاهی یافتن از این راه‌ها، ادامه مطلب را از دست ندهید.
1-شما می‌توانید به جای آنکه در سه وعده اصلی صبح، ظهر و شب، به صورت پرحجم غذا میل کنید، آن را به غذاهای کم‌حجم در طول روز تبدیل کنید. به عبارت دیگر می‌توانید تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید.
2- آرام غذا خوردن و پرهیز از خوردن غذاهایی که حجمشان مشکل است، از دیگر روش‌های ساده پیشگیری از ایجاد حالت تهوع می‌باشد.
3- اگر شما جزء آن دسته از افرادی هستید که با بو کردن غذاهای گرم احساس تهوع به شما دست می‌دهد، برای داشتن سیستم گوارشی ضد تهوع بهتر است به خوردن غذاهای سرد روی بیاورید.
4- بعد از خوردن غذا، دراز بکشید. سعی کنید در حالتی قرار بگیرید که پاهای شما 30 سانتی‌متر از سرتان بالاتر باشد.
5- از خوردن مایعات در طول خوردن غذا اجتناب نمایید. مایعات را در بین وعده‌های غذایی مصرف نمایید.
روش‌های پیشگیری از استفراغ
همان‌طور که گفته‌شد، قبل از آنکه استفراغ داشته باشید، به شما حالت تهوع دست خواهد داد. اگر دچار احساس تهوع شدید، می‌توانید با انجام برخی از کارها، از ایجاد استفراغ جلوگیری نمایید. استفاده از روش‌های زیر، مفید است:
1- مایعات شیرین مانند نوشابه و آبمیوه را به صورت کم کم بنوشید. به یاد داشته باشید که در چنین مواقعی از آب پرتقال و گریپ فروت استفاده نکنید، زیرا اسیدی هستند. استفاده از مکمل های درمانی نیز مثمر به ثمر است.
2- از حرکت کردن در مواقعی که احساس تهوع دارید، بپرهیزید و سعی کنید بنشینید یا دراز بکشید.
3- اگر در ماشین هستید و حالت تهوع دارید، سعی کنید به حرکت سریع ماشین‌ها نگاه نکنید.
4- در چنین مواقعی، بخصوص در ماشین، مطالعه نداشته باشید
نتیجه‌گیری
یکی از بدترین احساس‌های موجود برای هر فردی، احساس تهوع است. از آنجایی‌که بالا آوردن در این حالت بسیار محتمل است، لذا این احساس می‌تواند لحظات سختی را برای فرد رقم بزند. ایجاد تهوع می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که برخی از آن‌ها بی‌خطر و برخی دیگر خطرناک محسوب می‌شوند. در این مطلب سعی شد به بررسی حالت تهوع در موارد خطرناک پرداخته شود و همچنین راهکارهای پیشگیرانه نیز ارائه گردد. در پایان امیدواریم که از مطالعه این مطلب، رضایت داشته باشید.
